ABD’de Donald Trump, seçim kampanyası sırasında kelam verdiği yeni ticaret kısıtlamaları konusunda harekete geçeceğini açıkladı.
Trump’ın ikinci başkanlık devrinin, yalnızca Çin ile değil tıpkı vakitte AB ve Kanada ile de ekonomik ayrışmaları kökünden etkilemesi ve ticaret savaşlarını körüklemesi öngörülüyor.
Donald Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşü, Çin ile ABD ortasındaki ticari münasebetlerinde yeni bir tansiyon periyoduna işaret ediyor. Trump, seçim kampanyasında Çin’den ithal eserlere yüzde 60’a varan gümrük vergileri getirme planını duyururken, bunun yanı sıra başkanlığının birinci günlerinde Çin’den ithal tüm eserlere başlangıç için yüzde 10 gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı. Ayrıyeten Trump, Kanada ve Meksika’dan ithal eserlere de yüzde 25 vergi uygulamayı planlıyor.
Trump’ın evvelki periyodunda uyguladığı gümrük vergileri ticaret savaşına yol açmıştı lakin bu sefer bu siyasetlerin daha kapsamlı bir formda uygulanması bekleniyor.
Bu durum, ABD-Çin ortasındaki ekonomik ayrışmayı derinleştirebilir ve global tedarik zincirlerini etkileyerek dünya iktisadında büyük değişimlere yol açabilir. Lakin bu siyasetler, hem ulusal hem de memleketler arası seviyede tüzel ve diplomatik itirazlara yol açabilir.
Rusya-Ukrayna savaşı Trump’ın adımlarıyla şekillenebilir
Rusya-Ukrayna Savaşı, global siyasi ve askeri dinamikleri etkileyen bir kriz olmaya devam ediyor.
ABD Başkanı Joe Biden’ın belirsiz siyasetleri ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in sert ateşkes kuralları, barış ihtimalini zayıflatıyor. Biden’ın Ukrayna’ya ATACMS füzeleri için verdiği müsaade çatışmayı daha da alevlendirirken, Trump’ın başkanlığa dönmesiyle savaşı bitirme istikametinde daha pragmatik bir yaklaşım sergileyebileceği düşünülüyor.
Putin’in koşulları, Ukrayna’nın NATO üyeliğinden vazgeçmesini içeriyor. Lakin bu talepler Ukrayna tarafından reddedilirken, Batı ittifakı bunları Rusya’nın stratejik kazanım teşebbüsü olarak kıymetlendiriyor.
Trump idaresi, savaşın sona erdirilmesi için diplomasiye dayalı bir istikrar stratejisi geliştirebilir.
Askeri yardımların azaltılması ve yaptırımların kademeli olarak hafifletilmesi üzere siyasetler barış sürecine yer hazırlayabilir. Lakin bu süreç, Ukrayna’nın egemenliği ve ABD’nin global liderlik rolü açısından kritik riskler barındırıyor.
Orta Doğu’da tansiyonun yüksek kalması bekleniyor
Analistlere nazaran, Trump’ın yeni başkanlık devrinde ABD askerlerini Suriye’den büsbütün çekmesi ihtimali yüksek.
Trump’ın birinci devrinde İsrail-Filistin uyuşmazlığında arabulucu olma niyetini lisana getirdiğini öngören uzmanlar lakin Trump’ın Evanjelik bağışçılar ve seçmenlerin dayanağını almak için İsrail’e yakın bir tavır sergilediğini belirtiyor.
Öte yandan ABD idaresinin, İsrail’in işgal altındaki topraklardaki aksiyonlarına dayanak vereceği ve Trump’ın Suriye siyasetlerinde pragmatik bir yaklaşım izleyeceği öngörülüyor.
Trump’ın Dışişleri Bakanı Rubio İsrail yanlısı telaffuzlarıyla bilinen bir siyasetçi. Filistinlilerin vefatından “yüzde yüz” Hamas’ın sorumlu olduğunu savunan Rubio, İsrail’in Gazze’deki hareketlerine güçlü takviye veriyor. Rubio, İsrail’in Hamas’ın her bir kesimini yok etmesini istediğini açıkça lisana getirirken, İsrail’in Hamas’ı yenmesine müsaade verilmesinin Gazze halkına “yardımcı olacağını” öne sürüyor.
Nisan’da İsrail’i ziyaret eden Rubio, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve dönemin Savunma Bakanı Yoav Gallant ile görüşmüştü. Rubio, ziyareti sırasında İsrail’e olan “sarsılmaz bağlılığını” yinelemişti.
2025 belirsizliklerle dolu bir yıl olacak
Ekonomi alanında uygulanacak regülasyonlar, 2025 yılında siyasette belirleyici bir rol oynayacak.
Uluslararası Para Fonu (IMF) 2025’te “istikrarlı lakin yetersiz” bir büyüme öngörüyor. Lakin bu istikrar, halkın beklentilerini karşılamadığı takdirde siyasi sonuçlar doğurabilir.
Ticaretin altın çağının sona ermesiyle tedarik zincirleri ve ödeme sistemleri üzerindeki baskılar artmış durumda.
ABD iktisadında 2025 yılında bilhassa ticari aktivitede yavaşlama ve belirsizlikler öngörülüyor.
Dünya genelinde enflasyon, siyaset yapıcılar ve yatırımcılar için büyük bir telaş kaynağı olmaktan çıkarken, Çin deflasyonla uğraş ediyor. Ülkenin imalat dalı tarifelerden etkilenirken, tüketim ve teşvikler ekonomik toparlanma için kâfi gözükmüyor.
Yapay zekâ çalışmaları sürat kazanacak
2025 yılı, yapay zekâ idaresi açısından değerli bir dönüm noktası olacak. Global ölçekte işbirliği gerektiren yapay zekâ idaresi, ülkeler ortası jeopolitik gerginliklerin ortasında istikrar arayışıyla gündeme gelecek.
Şubat ayında Paris’te yapılacak Yapay Zekâ Aksiyon Tepesi ve Nisan ayında Ruanda’da gerçekleşecek Afrika Yapay Zekâ Tepesi üzere etkinliklerde, yapay zekânın kamu faydasına nasıl kullanılabileceği tartışılacak.
2025’te, bilgi girişinden müşteri dayanağına kadar rutin vazifeleri otomatikleştiren daha fazla yapay zekâ sistemi görmemiz beklenen. Bu, kimi alanlarda iş kayıplarına yol açabilse de, yapay zekâ geliştirme, bakım ve düzenlemede yeni iş kolları da yaratacak.