Türkiye’nin tarım tarihinin en bedelli yapıtlarından biri olarak kabul edilen “Türkiye Buğdayları” kitabı 85 yıl sonra yine gün yüzüne çıktı.
Türk bilim insanı, buğday genetikçisi, taksonomisti ve ıslahçısı Dr. Mirza Gökgöl’ün 1935-1939 yılları ortasında kaleme aldığı iki ciltlik eser, Anadolu’nun varlıklı buğday çeşitliliğini ve ziraî mirasını ayrıntılı bir biçimde ele alıyor.
İGSAŞ’ın toplumsal sorumluluk projesi kapsamında tekrar basımına katkı sağladığı kitap, 5 Aralık Dünya Toprak Günü’nde Tersane İstanbul’da düzenlenen özel bir aktiflikle tanıtıldı.
Lansman etkinliğinde konuşan Yıldızlar Yatırım Holding Yönetim Kurulu Üyesi Hakkı Yıldız, “Türkiye Buğdayları” kitabının yalnızca bilimsel bir kaynak değil, tıpkı vakitte Türk tarımına dair geçmişten bugüne kıymetli bir miras olduğunu belirtti.
Yıldız, “Bu kitap, Anadolu’nun dört bir yanını karış karış gezerek buğday tiplerini kayıt altına alan Dr. Mirza Gökgöl’ün azminin ve bilime olan tutkusunun bir eseri. Bu manada Yıldızlar Yatırım Holding’in iştiraklerinden olan İGSAŞ’ın 1937’den bu yana baskısı yapılmayan ve sahaflarda dahi bulunması neredeyse imkansız hale gelen bu kıymetli yapıtın tekrar gün yüzüne çıkmasına vesile olmasından son derece gururlu ve memnunuz. Tarımı sürdürülebilir kılabilirsek ülke ve toplum olarak da o kadar ileri gideriz. Bugün bu yapıtı yine yayımlayarak gelecek jenerasyonlara armağan etmekten gurur duyuyoruz” dedi.
Cumhuriyetin 100. yılı kapsamında hayata geçirilen proje, ziraî sürdürülebilirlik ve kültürel mirasın korunmasına katkı sunmayı hedefliyor. İki ciltlik eser, geçmişteki buğday çeşitlerini ve ziraî süreçleri ayrıntılı bir formda ele alırken, gelecekteki çalışmalar için de kıymetli bir rehber niteliği taşıyor. Kitabın birinci cildi, Türkiye’nin iklimi, toprak yapısı, tarım alanları ve zirai durumuna dair genel bir kıymetlendirme sunarken, ikinci cilt buğdayların genetik yapısını, çeşitlerini ve tarihî gelişimini ele alıyor.
“Kaybolan Cet Tohumları Gün Yüzüne Çıkacak”
İGSAŞ Genel Müdürü İlkay Ünal, projenin sadece ziraî bir kaynak oluşturmakla kalmadığını, tıpkı vakitte tarımın tarihi bedellerini günümüze taşımak üzere değerli bir misyon üstlendiğini vurguladı. Ünal, “Bu pahalı yapıtla kaybolmaya yüz tutmuş cet tohumlarımızı ve Anadolu’nun ziraî geçmişini tekrar canlandırmayı amaçlıyoruz. Bu kitap, hem tarım kesimindeki paydaşlarımız için bir müracaat kaynağı olacak hem de gelecek kuşaklara rehberlik edecek” tabirlerini kullandı.
Ünal, Anadolu’nun kadim buğday tiplerini detaylarıyla inceleyen bu yapıtın, birebir vakitte kaybolan cet tohumlarının yine gün yüzüne çıkmasına vesile olacağını da kelamlarına ekledi.
Tarımsal Mirasın İzinde
Etkinlikte konuşan Ziraî Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) Genel Müdürü Dr. Mustafa Altuğ Atalay ise Anadolu’nun ziraî mirasını muhafaza çalışmalarına dikkat çekti. TAGEM’in bugüne kadar 121 bin buğday numunesi topladığını belirten Atalay, bu kitabın tekrar yayımlanmasının tarım kesimi için değerli bir kazanım olduğunu söyledi.
İGSAŞ’ın öncülüğünde yine yayımlanan iki ciltlik eser, hem akademik dünyaya hem de tarım kesimine rehberlik etmeyi hedefliyor.