Başbakan Michel Barnier’in Pazartesi günü itirazlara karşın anayasal bir mekanizmayı devreye sokarak bütçeyi geçirmesi üzerine sol koalisyon ve Le Pen’in partisi inanç oyu istedi.
Bölünmüş parlamento ve azalan merkezci milletvekilleri göz önüne alındığında, çok sağ ve sol kümeler ortasındaki muhtemel ittifakın Barnier idaresini devirmek için kâfi güce sahip olduğu bedellendiriliyor. Şayet güvensizlik önergesi kabul edilirse bu, Fransa’nın Beşinci Cumhuriyeti’nin 1958’de kurulmasından bu yana bir başbakanın en kısa vazife mühleti olacak.
Barnier’in bütçe yasasında değişiklik yapılması istikametindeki taleplerinin neredeyse tamamını kabul etmesine karşın Le Pen, hükümetin emeklilik maaşı artışlarını düzenlemeyi reddetmesi nedeniyle tasarıyı desteklemeyeceğini söylemişti. Le Pen dün gazetecilere yaptığı bir açıklamada “Barnier 11 milyon Ulusal Birlik seçmeninin talebine karşılık vermek istemedi. Herkesin kendi sorumluluğunu üstlenmesi gerektiğini söyledi, biz de kendi sorumluluğumuzu üstleneceğiz” diye konuştu.
Başbakan Michel Barnier’in azınlık hükümeti, 2025 bütçesinin bir kısmını oylama yapılmadan geçirmek için 49.3. maddeyi kullanmasına rakip partilerin reaksiyon göstermesi üzerine parlamentoda güvensizlik oyu önergesiyle karşı karşıya kalacak.
Mali yahut toplumsal güvenlik bahisleriyle ilgili bir yasa tasarısının milletvekilleri tarafından oylanmadan geçmesine müsaade veren 49.3. hususun kullanılması, meclisteki muhalefet üyelerine hükümete karşı bir güvensizlik oyu sunmaları için 48 saat veriyor.
Barnier’in hükümeti parlamentoda açık bir çoğunluğa sahip değil ve Temmuz ayında parlamento seçimlerini kazanan sol kanat ittifakı Nouveau Front Populaire’den sert bir muhalefetle karşı karşıya.
Parlamentodaki en büyük parti olan çok sağcı Rassemblement National’dan (RN) da takviye görmüyor.
Güvensizlik oyu, milletvekillerinin çoğunluğunun (289) takviyesini gerektiriyor ve başarılı olursa Barnier’in hükümetini istifaya zorlayacak.
Parlamentodaki Komünistlerin lideri Andre Chassaigne, Pazartesi öğlenden sonra Fransız medyasına dört sol görüşlü kümenin “gensoru önergesi sunma sürecinde” olduğunu doğruladı.
Önlem için parti ötesi dayanak
La France Insoumise’den sol görüşlü milletvekilleri daha evvel, 49.3. unsurun rastgele bir biçimde kullanılmasının akabinde güvensizlik oyu vereceklerini ve sol görüşlü milletvekillerinin birçoklarının, hatta tamamının oyu destekleyeceğini belirtmişlerdi.
RN, sol tarafından öne sürülen tedbiri destekleyeceğini ve ayrıyeten kendi önergesini sunmayı düşündüğünü duyurdu.
Eğer hem RN hem de La France Insoumise tarafından desteklenirse, kınama önergesi başarılı olacaktır.
RN neden güvensizlik oyunu destekleyecek?
RN, koalisyonun bir kesimi olarak hükümeti resmi olarak desteklemiyor lakin dışardan takviye sağlıyordu.
Parlamentodaki en büyük parti olarak RN, soldan gelen bir güvensizlik oyuna takviye verme tehdidinin, 2025 bütçesi de dahil olmak üzere hükümetin yasa tasarılarını etkilemesine imkan sağlayacağını umuyordu.
Ancak RN, Barnier tarafından sunulan bütçeye şiddetle karşı çıktı ve yasa tasarısının içine, lehte oy kullanmalarını engelleyen bir dizi ‘kırmızı çizgi’ koydu.
Bunlar ortasında elektrik tüketimine uygulanan vergiler, düşük maaşlı evraksız göçmenler için tıbbi yardım planları ve birtakım tıbbi geri ödemelerin sona ermesi vardı; bunların hepsi, Barnier’in hükümeti tarafından dayanağı yine kazanma gayretiyle değiştirildi.
Emeklilik maaşlarının enflasyona endekslemesi de dahil olmak üzere öbür kırmızı çizgiler görünüşte ele alınmadı ve RN önderleri Marine Le Pen ve Jordan Bardella, RN milletvekillerinin hükümete karşı oy kullanmada sola katılacaklarını doğruladı.
Sırada ne var?
2025 bütçesi için parlamento takviyesi olmadan, hükümet yasa tasarısını tam olarak geçirmek için 49.3. maddeyi birkaç kere kullanmak zorunda kalacaktı.
Muhalifler bu nedenle her seferinde bir kınama önergesi kullanabilirler.
Sol, hükümet düşene kadar her seferinde bir önerge sunacağını doğruladı.
Ancak, güvensizlik oyu önümüzdeki 48 saat içinde hükümeti devirebilir.
Eğer bu olursa, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yeni bir başbakan bulmak zorunda kalacak.
Ancak, milletvekillerinin rastgele bir koalisyon üzerinde mutabakat mümkünlüğü düşük olduğundan (yaz aylarında görüldüğü gibi) ve rastgele bir kümenin parlamento çoğunluğunu sürdürmesi ve gelecekteki güvensizlik oylamalarını engellemesi matematiksel olarak imkansız göründüğünden, seçenekleri hudutlu olacak.
Macron memurlardan oluşan teknokrat bir hükümet kurmaya çalışabilir, lakin bu, bütçe konusunda büyük ölçüde fikir ayrılığına sahip olan parçalanmış bir ulusal birliği ele almakta başarısız olacaktır.
Macron’un istifa etmesi için davetler yapılması da bekleniyor, lakin bu anayasal bir gereklilik değil.
