Ekonomik aktivetinin evvel göstergeleriden biri olarak kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) Aralık’ta ölçülü bir düşüş kaydetti. Birtakım bölümlerde düşüş durma noktasına geldi.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) imalat PMI Aralık’ta 49,1 kıymetini aldı.
İSO tarafından yayımlanan ve eşik bedel olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların dalda güzelleşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına nazaran, Kasım ayında 48,3 olan Manşet PMI Aralık’ta 49,1’e yükselerek imalat bölümündeki yavaşlamanın son 8 ayın en düşük oranında ve çok ölçülü seviyede gerçekleştiğine işaret etti.
Sektördeki faaliyet şartlarında bozulmanın durma noktasına yaklaşması, son ankette birçok alt endeksin çizdiği görünüm ile tutarlılık sergiledi. Talepteki izafî güzelleşme sinyalleriyle birlikte üretimde düşüş ölçülü seviyeye geriledi ve dokuz aylık mevcut yavaşlama periyodunun en düşük oranında gerçekleşti. Buna karşılık talepte süren baskılara bağlı olarak yeni siparişlerde yavaşlama devam etti. Kelam konusu yavaşlama hala besbelli olmasına karşın nisan ayından bu yana en düşük düzeyde kaydedildi. Benzeri biçimde yeni ihracat siparişlerinde de daralma daha hafif gerçekleşti.
İstihdamda azalma
Yeni siparişlerdeki yavaşlık nedeniyle imalatçılar satın alma faaliyetlerini, stok seviyelerini ve istihdamı azalttı. İstihdamdaki gerileme, Kasım ayındaki artışı takip etti. Lakin her üç göstergede de düşüşler son derece ölçülü düzeyde gerçekleşti.
Girdi maliyetleri Aralık ayında besbelli bir biçimde arttı ve firmalar bu artışı ham husus fiyatlarındaki yükseliş ile Türk lirasının dolar karşısındaki bedel kaybına bağladı. Girdi maliyetleri enflasyonu son üç ayın en yüksek düzeyine çıkmasına karşın 2024 yılı ortalamasının çok altında kaldı.
Son eser fiyatlarında en düşük sürate geriledi
Nihai eser fiyatları enflasyonu ise beş yıldan uzun bir periyodun en düşük suratına geriledi ve artış ölçülü seviyede kaydedildi. Birtakım firmalar ham unsur maliyetlerindeki artış nedeniyle son eser fiyatlarını yükseltirken öbürleri ise satışlarını garanti altına alma gayretiyle müşterilerine fiyat indirimleri sağladı.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket bilgileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söyledi:
“Türkiye’nin 2024 yılı sonuna ait PMI data seti, 2025 yılında dal için umut verici bir tablo çizdi. Faaliyet şartlarında yavaşlama devam etmekle birlikte epeyce hafif seviyede gerçekleşti ve anket kapsamındaki birçok alt endekste güzelleşme işaretleri görüldü. Bu seyir 2025 yılının başında da devam ettirilebilirse, kesimin yine büyümeye geçtiğini
görebiliriz. Geçen yıllara nazaran enflasyonist ortamın çok daha ölçülü seyretmesi de bölümün gelecekteki performansına yardımcı olacaktır. Son eser fiyatlarındaki artış Aralık ayında çok ölçülü seviyede ve beş yıldan uzun bir periyodun en düşük oranında arttı.”
Üretim ve yeni siparişler yaygın halde yavaşladı
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI Aralık ayı raporuna nazaran, Kasım’da anket kapsamında izlenen 10 bölümden dokuzu üretimini yavaşlatırken, Aralık’ta bu sayının yediye inmesi bağıntılı bir güzelleşmeye işaret etti. Üretimde en sert düşüş giysi ve deri eserlerinde gerçekleşirken, büyüme sadece kimyasal, plastik ve kauçuk eserleri ile besin eserlerinde kelam konusu oldu. Besin bölümünün üretiminde artış eğilimi üçüncü aya ulaştı. Elektrikli ve elektronik eserlerde ise bir evvelki aya nazaran değişim gözlenmedi.
Üretimde olduğu üzere yeni siparişlerde de artışlar yalnızca kimyasal, plastik ve kauçuk eserleri ile besin eserleri dallarıyla hudutlu kaldı. Öteki bölümlerde ise, ana metal sanayi başta olmak üzere, daralma kaydedildi. Yeni ihracat siparişleri de takip edilen 10 kategoriden yedisinde yavaşladı. İstihdam hacmi, besin imalatçıları ile makine ve metal eserleri firmalarında artarken başka bölümlerde düşüş sergiledi. Çalışan sayılarında en bariz azalma ise giysi ve deri eserleri kesiminde yaşandı. Emsal bir tablo satın alma faaliyetlerinde de gözlendi. Girdi alımları sadece kimyasal, plastik ve kauçuk eserleri ile besin bölümlerinde artış kaydetti.
Aralık ayında enflasyonist baskıların hafiflediğine ait sinyaller güçlendi. Dalların çoğunluğunda girdi maliyetlerindeki yükseliş Kasım ayına nazaran sürat kesti. Girdi fiyatlarında en süratli artış metalik olmayan mineral eserlerde, en yavaş artış ise ana metallerde gerçekleşti. Ana metal kesiminde enflasyon beş yıldan uzun bir devrin en düşük seviyesinde ölçüldü. Maliyet enflasyonundaki gerileme ve talepteki sakinliğin tesiriyle dokuma, giyim-deri ve ana metal kesimleri satış fiyatlarında indirime gitti. Böylelikle 10 bölüm içerisinde satış fiyatlarının düştüğü dal sayısı Kasım’da iki iken Aralık’ta üçe çıktı. Öteki taraftan, eser fiyatlarında en bariz artış ise enflasyonun marttan bu yana en yüksek düzeye ulaştığı makine ve metal eserleri kesiminde izlendi.