İmalat PMI’da 50 kıymetinin üzeri büyümeye, altı ise daralmaya işaret ediyor.

İSO tarafından bilgilerle ilgili yayımlanan bültende yer alan değerlendirmelere nazaran, manşet endeksin son çeyrek ortasında gösterdiği artış, talepteki hudutlu toparlanma belirtilerinden kaynaklandı.

Firmalar yeni sipariş almakta zorlanmaya devam etseler de hem toplam yeni siparişler hem de yeni ihracat siparişlerindeki yavaşlama Ekim ayına nazaran daha ölçülü bir seyir izledi.

Benzer halde, üretimdeki daralma da Kasım’da besbelli biçimde yavaşladı ve nisan ayından bu yana en düşük oranda kaydedildi.

İstihdamda yine artış

İSO’nun bültenine nazaran istihdam Kasım’da dokuz aylık daralmanın akabinde yine artışa geçti.

Çalışan sayılarındaki artış hudutlu olmakla birlikte Temmuz 2023’ten bu yana en yüksek süratte ölçüldü. İmalat dalı, enflasyonist baskıların azalmasından da bir ölçü takviye aldı.

Girdi maliyetleri enflasyonu üst üste dördüncü ay azalarak son iki yılın en düşük düzeyinde gerçekleşti. Girdi fiyatlarında artış bildiren anket iştirakçileri, bu durumu hammadde maliyetlerindeki yükselişe ve liradaki zayıflığa bağladı.

Son eser fiyatlarında artış yavaşladı

Firmaların kesin eser fiyatlarındaki artış da yavaşladı ve yaklaşık son beş yılın en düşük oranında gerçekleşti. Girdi alımları ve girdi stoklarında azalma devam etmekle birlikte bu azalış ekim ayına kıyasla daha düşük oranda gerçekleşti. Başka taraftan, en son eser stoklarında Aralık 2021’den bu yana en keskin düşüş kaydedildi.

Ankete katılan firmalar, tedarikçilerin teslimat müddetlerinin aylık bazda üst üste ikinci kere uzadığını ve bu durumun kısmen jeopolitik gerginliklerle kontaklı olduğunu belirtti.

Yeni siparişler besin dışında dokuz bölümde yavaşladı

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI Kasım ayı raporu, birçok kesimde güçlü faaliyet şartlarının sürdüğüne işaret etmekle birlikte talep tarafında kimi düzgünleşme sinyalleri verdi.

Sektörlerin tamamında girdi maliyetlerindeki artış ivme kaybetti.

Ekim’de olduğu üzere Kasım ayında da yeni siparişler takip edilen 10 bölümden dokuzunda yavaşladı. Bu eğilimin istisnası yeniden besin eserleri oldu. Kelam konusu kesimde yeni iş hacmi güçlü formda artarak martta bu yana en süratli güzelleşmeyi kaydetti.

Diğer kesimlerde ise yeni siparişler yavaşlasa da bir evvelki aya kıyasla düşüşler genel olarak sürat kesti. Ekim ayına kıyasla yavaşlamanın belirginleştiği tek kesim dokumacılık eserleri oldu.

Yeni ihracat siparişlerinde de toplam yeni işlerdekine emsal bir tablo ortaya çıktı ve burada da düşüşlerin genel olarak ivme kaybettiği görüldü.

Kimyasal, plastik ve kauçuk eserler bölümü, yedi aylık yavaşlama eğiliminin akabinde yurt dışından aldığı yeni siparişleri artırdı. Kasımda toplam yeni siparişlerde olduğu üzere üretim tarafında da artış görülen tek kesim besin eserleri oldu.

Kesimlerin maliyet baskıları hafifledi

Öte yandan, takip edilen öteki dallarda de düşüşler ekim ayına nazaran daha ölçülü seyretti. Maliyet baskılarının hafiflemesi, Kasım’da imalatçılara takviye sağladı. Girdi fiyatları enflasyonu tüm kesimlerde azalma kaydetti.

En yavaş artış kimyasal, plastik ve kauçuk eserlerinde görülürken, metalik olmayan mineral eserler bölümünde, anketin başladığı Ocak 2016’dan bu yana en düşük enflasyon ölçüldü. Girdi maliyetlerinde en yüksek artış ise besin eserlerinde gerçekleşti.

Gıda eserleri, kasımda son eser fiyatlarının da en süratli arttığı dal oldu. Metalik olmayan mineral eserler ve dokumacılık dalları ise satış fiyatlarını azaltırken dokumada düşüş bir yıldan uzun müddettir birinci defa gerçekleşti.

Çalışan sayısını artıran bölüm sayısının ikiden üçe yükselmesi, Ekim ayına nazaran istihdam tarafında da kimi güzelleşme sinyalleri olduğuna işaret etti. İstihdamda en süratli genişleme kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti lakin bu daldaki güçlü artış, bir evvelki ayda yaşanan rekor düşüşün kısmen telafisi manasına geldi.

Benzer halde, satın alma faaliyetleri de üç dalda arttı lakin girdi stoklarında yükseliş yalnızca bir bölümle hudutlu kaldı. Kelam konusu durum kesin eser stokları için de geçerli oldu ve sadece besin eserlerinde bir evvelki aya nazaran artış gerçekleşti.