Ekonomi idaresi, Yeni GAP Aksiyon Planı İstişare ve bu yılın son Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısının akabinde gazetecilerle bir ortaya gelerek, gündeme ait soruları yanıtladı.
Kacır, burada yaptığı konuşmada, GAP Aksiyon Planı’nı çok geniş bir paydaş ağıyla hazırladıklarını ve pek çok projenin büyük ölçüde, Tarım ve Orman, Güç ve Doğal Kaynaklar, Kültür ve Turizm bakanlıkları üzere paydaşlarca gerçekleştirildiğini söyledi.
Planda tezli gayeler koyduklarını vurgulayan Kacır, “Bölgeye, AK Parti iktidarları periyodunda 1 trilyon 40 milyar liralık kamu yatırımı yapıldı. Plan kapsamında 2028’e kadar 198 projeye, 496 milyar lira daha yatırım yapmayı öngörüyoruz. Böylece 49 bin lira yani yaklaşık 1350 dolar kişi başına gelir artışı ve bilhassa tarımda 570 bin ek istihdam sağlanması gayelerimiz var.” dedi.
Kacır, programla, buraya ayrılacak kaynakların 3’te 2’sini, programın 5 ana projesine aktaracaklarını söz etti.
Bunların başında bölgede sulama projeleri geldiğine dikkati çeken Kacır, şöyle devam etti:
“Büyük ölçekli sulamalar konusunda çok önemli ara katettik. Silvan Barajı başta olmak üzere birkaç kıymetli yatırım önümüzdeki periyotta bitmiş olacak. Sulama programına 2028’e kadar 214 milyar lira kaynak aktarılacak. Tarımda hassas dönüşüm programına 64 milyar lira ayırdık ki orada da bilhassa akıllı tarım uygulamalarının, tarımda dijitalleşmenin yaygınlaştırılmasını hedefleyen projeler var. Farklı toplum kısımlarının, kooperatiflerin, bayan girişimcilerin, genç girişimcilerin kalkınmaya entegrasyonunu hedefleyen GAP Entegre 2.0 Projesi, turizm odaklı ekonomik dönüşüm projesi, emek ağır dallarda dönüşüm projesi de programın öbür ana sütunları.”
Genç nüfus bölgede istihdam edilecek
Kacır, bölgede birtakım kentlerde yaş ortalamasının 23-24’e kadar indiğini belirterek, planla Türkiye’nin ortalama kalkınma düzeyine süratle yaklaşması, bölgedeki genç nüfusun bölgede istihdam edilmesi ve hayatına burada devam etmesinin amaçlandığını lisana getirdi.
Bu anlayışla AK Parti iktidarları periyodunda bölgedeki 9 kentte 20 organize sanayi bölgesi (OSB) kurduklarını ve buralarda 360 binden fazla ek istihdam oluşturdukları bilgisini veren Kacır, şu değerlendirmede bulundu:
“Bu bölgeye 6. Bölge dediğimiz Türkiye’de en ileri yatırım teşviklerini veriyoruz. 6. kademedeki kentlerimizde yeni yatırımlardan 12 yıl sigorta primi patron, 10 yıl sigorta primi emekçi payı almıyoruz. Bu, yeni minimum fiyatla birlikte her bir çalışan için aylık 7 bin 750 liralık bir dayanak demek. Son devirde 15 binden fazla yatırım için düzenlediğimiz teşvik dokümanlarıyla 1 trilyonun üzerinde yatırımı teşvik ettik ve 710 bin istihdamın önünü açtık. Program gayelerine ulaştıkça, bölgenin yalnızca Türkiye’nin değil, geniş bir coğrafyanın bir kalkınma lokomotifi olması sürecini daima birlikte müşahede edeceğiz.”
KOBİ’ler şubatta istihdam ödemesini alacak
Kacır, hazır giysi, dokumacılık, deri, ayakkabı, mobilya bölümlerinde halihazırda 1 milyon 200 binden fazla kişinin istihdam edildiğini ve bunların 37 milyar dolara yakın ihracat yaparak Türkiye’yi endüstrileşme sürecinde bugünlere getiren değerli bölümler ortasında olduğunu söz etti.
Bu bölümlerin rekabet gücünü ve üretimini muhafazayı hedeflediklerini vurgulayan Kacır, şöyle konuştu:
“Bunun için KOSGEB eliyle çalışan başına 2 bin 500 liraya kadar dayanak sunacağız. Bu çok yalın bir program olacak, teferruatlı bir program öngörmüyoruz. Ana öge, KOBİ’lerimizin 2024’ün son aylarındaki istihdam düzeyini muhafazası. Bu taahhüdü yerine getiren KOBİ’lerimize her bir çalışan için bu 4 bölümde aylık ödemeler yaparak 2 bin 500 liraya kadar takviye vereceğiz. Ümit ediyorum programla, bölümlerde markalaşma, tasarım ve AR-GE kabiliyetleri gelişirken istihdam da korunacak. KOBİ’lerimiz, ocakta istihdamını korumuşsa, şubatta takviye ödemesini alacak.”
Yeni teşvik sistemi yolda
Kacır, 2025 ajandalarında 2 kıymetli iş olduğuna dikkati çekerek, şu değerlendirmede bulundu:
“Biri teşvik sistemi. Bununla ilgili süreci Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı ile tamamladık. İnşallah önümüzdeki haftalarda ilan edeceğiz. Yeni teşvik sisteminin ana yaklaşımı da bir yandan mevcut teşvik sisteminde önemli aktifliği olduğunu gözlemlediğimiz emek ağır bölümlerin genç nüfusa sahip vilayetlerde güçlü biçimde yoluna devam etmesini sağlarken bir yandan da il-sektör eşleşmesini kuvvetlendirmek olacak. Lokal Kalkınma Atılımı Programı ile her bir ilin sahip olduğu ekonomik potansiyeli pahaya dönüştürecek yatırımlara Türkiye’de en ileri dayanaklar, teşvikler verilecek. Bir yandan da bilhassa son yıllarda hızlandırdığımız Teknoloji Odaklı Sanayi Atılımı, HIT-30 üzere yüksek teknoloji yüksek katma kıymet odaklı programları yeni teşvik sistemimizde daha faal destekleyeceğiz.”
Hedeflerinin, Türkiye’nin yatırım, istihdam, üretim, ihracat parolasıyla kalkınma yolcuğuna daha güçlü katkı sunacak bir teşvik sistemini inşa etmek olduğunu vurgulayan Kacır, “Bir başka kıymetli yapısal ıslahat adımı da OSB’ler. OSB’lerde, yatırım yerlerinin sanayicilerle buluşmasını hızlandıracak önlemler aldık. Gayemiz, Sanayi Alanları Master Planı’nı kamuoyuyla paylaşmak. Mevcuttaki planlı sanayi alanlarımızın Türkiye’nin toplam yüz ölçümündeki hissesi yüzde 0,2 seviyesinde. Tüm sanayi yatırımlarının ve sahip oldukları sanayi alanlarının toplam yüz ölçümümüzdeki hissesinin da yüzde 0,4’ün altında olduğunu gözlemliyoruz. Bunu süratle büyütmemiz lazım.” diye konuştu.
Kacır, OSB’lerin ve sanayi bölgelerinin kuruluş süreçlerini ve yatırımcılarla yatırım yerlerinin buluşmasını hızlandırmayı hedeflediklerini söyledi.
Kente özel istihdam teşvikleri sunulacak
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği, Güç ve Alışılmış Kaynaklar, Tarım ve Orman bakanlıkları ile tüm paydaşlardan çok kapsamlı bilgi setleri alarak Türkiye’nin gelecek 30 yıllık sanayi alanları yaklaşımını somutlaştırmaya çalıştıklarını belirten Kacır, Samsun-Adana-Mersin sınırı için de bunu yakında ilan edeceklerini bildirdi.
Burada en değerli maksatlardan birinin de raylı sistemlerle entegre OSB’ler kurmak olduğunu vurgulayan Kacır, şunları kaydetti:
“Bu hem rekabet gücümüz hem de Avrupa Birliği’nin hudutta karbon düzenlemesi açısından bizim için temel bir öncelik. Mevcut sistemde bilhassa 6. Bölge’de istihdam teşvikleri çok aktif çalışıyor fakat önümüzdeki periyotta bu sektör-şehir eşleşmesini daha güçlü kılarak, her kentte kendi taşıdığı potansiyele yönelik daha güçlü istihdam teşvikleri de sunacağız. Böylece hiç kimsenin dezavantajlı olmadığı, herkesin kendi pahasını bir biçimde kıymetlendirebildiği bir sistemi kentlerimize, ülkemize kazandırmış olacağız.”
