Programın şu ana kadarki çıktılarının, enflasyon beklentilerinde güzelleşme, finansal istikrarın güçlenmesi, ekonomik inanç endeksinde artış, büyümede olağanlaşma ile iç ve dış talebin istikrarlı katkı vermeye başlaması, rezerv görünümünde güzelleşme, rating artışları ve risk priminde düşüş üzere alanlarda kendini gösterdiğine işaret eden Çakar, sıkı para siyaseti uygulamaları ve mali disiplini önceleyen adımların, fiyat istikrarı gayesi doğrultusunda tesirli bir formda devreye alındığını vurguladı.

Alpaslan Çakar, iç talebin yavaşlamasıyla birlikte iktisatta büyüme dinamiklerinde yapısal değişikliklerin beklendiğini belirterek, şunları söyledi:

“İhracat, önümüzdeki periyotta büyüme kompozisyonunda daha belirleyici bir rol üstlenecek. Tarım, güç, imalat ve sanayi üzere stratejik bölümlerin iktisattaki yükünün artacağı öngörülmektedir. Bu alanlara yönelik teşvik ve yatırımlar, sürdürülebilir büyümeyi destekleyecektir. İç talepteki yavaşlamayla birlikte bireylerin ve kurumların tasarruf eğiliminin artması, finans kesiminde kaynak arzını artırarak, yatırımların uzun vadeli finansmanını destekleyecek.”

Türkiye’nin temel ekonomik gelişim alanlarında sergilediği güçlü performansla yabancı yatırımcı ilgisinin arttığını belirten Alpaslan Çakar, portföy yatırımlarındaki artışın yanı sıra bankacılık dalı ve firmaların yurt dışından finansmana erişimde başarılı bir yıl geçirdiğini tabir etti.

Çakar, 2024’te gerçekleşen olumlu gelişmelerle, gelecek aylara ait enflasyon beklentilerinde de kıymetli derecede güzelleşme görmeye başladıklarını ve fiyat istikrarının tesisine yönelik müspet beklentilerin toplumun tüm bölümlerine yayıldığını vurguladı.

Banka bilançolarındaki TL hissesinin değerli ölçüde arttığını ve dolarizasyonda önemli bir gerileme gördüklerini lisana getiren Çakar, “Bu süreçte bankacılık kesimi üzerindeki sorumluluğun farkında olarak değerli bir performans gösterdi ve programın hakikat ve aktif çalışmasına yönelik kıymetli katkılar sağladı. 2024’te, uygulanan para siyasetini destekleyici nitelikte birtakım makro ihtiyati tedbirlerin ve likidite idaresine ait önlemlerin siyaset uygulayıcıları tarafından kullanıldığını gördük. Bu önlemler, fonlama maliyetinin artırılması suretiyle; TL’ye dönüşüm, kredi büyüme suratı ve kredi kompozisyonunun denetimi ile aşikâr kesimlerin desteklenmesini sağladı. Krediler daha fazla oranda, imalat sanayiine, üretime, yatırıma, ihracata ve istihdam artışı sağlayan bölümlere yönlendirildi.” diye konuştu.

“Krediler yanlışsız yönetilmekte, kredi kalitesi yüksek”

Alpaslan Çakar, kesimin 2024 yılında da istikrarlı ve sağlıklı bilanço yapısını sürdürdüğüne dikkati çekti.

Sektörün aralık ayı sayılarına ait bilgiler veren Çakar, şunları söyledi:

“Bankacılık bölümünün toplam etkinlerinin ulusal gelire oranı yüzde 76 düzeyine ulaşmış olup, faal büyüklüğümüz 31 trilyon lirayı aştı. Aktiflerimizin yüzde 62’si, kaynaklarımızın ise yüzde 60’ı TL cinsinden gerçekleşerek dal bilançosunda TL’nin yükü artmaya devam etti. Ana fonlama kaynağımız olan mevduat toplamı 18,6 trilyon liraya ulaşarak bilançodaki hissesi yaklaşık yüzde 60 düzeyine geldi. Toplam kredi hacmi 15 trilyon TL civarında olup faaller içindeki hissesi yüzde 51 düzeyindedir.”

Alpaslan Çakar, seçici kredi siyasetine değinerek, son yıllarda imalat endüstrisinin hissesinin 6 puan, tarım dalının hissesinin 3 puan arttığını ve imalat endüstrisi başta olmak üzere döviz kazandıran ve istihdama katkı sunan kesimler öncülüğünde kredi büyümesinin devamını beklediklerini anlattı.

Kredilerin yanlışsız yönetildiğini ve kredi kalitesinin yüksek olduğunu bildiren Çakar, şunları kaydetti:

“Tahsili gecikmiş alacak oranı yüzde 1,9 olarak gerçekleşti. Son periyotta ferdi kredilerde hudutlu bir artış olsa da etkin kalitesinin idaresi açısından kıymetli bir risk öngörmüyoruz. Genel olarak bakıldığında bölümde epeyce ihtiyatlı bir karşılık siyaseti uygulamakta olup, problemli krediler için yüzde 75, ikinci kümedeki krediler için yüzde 32 oranında karşılık ayrıldı.”

“Bankacılıkta bilanço ve temel kalemlerdeki artış beklentisi yüzde 30 civarında”

Alpaslan Çakar, 2025 yılında, daha sağlıklı ve sürdürülebilir büyümeye hakikat yol almaya devam edeceklerine dikkati çekti.

Yeni yıla ait beklentilerini anlatan Çakar, “2025 yılında, makro dengelerin daha da sağlıklı olacağı beklentisi ile bankaların performansının gerçek olarak güzelleşeceğini varsayım ediyoruz. Enflasyonist baskılar biraz daha azalırken ve faiz oranları düşerken, devam eden jeopolitik risklerin, milletlerarası ticarette sonlandırıcı yaklaşımların ve düzenlemelerdeki sadeleşmenin seyri belirleyici olacak. Bankalar, iktisatta dengelenme devam ederken sürdürülebilir büyümeye dayanak olmak ve performans kriterlerini yakalamak için gayret göstereceklerdir.” biçimde konuştu.

Çakar, bankacılıkta bilanço ve temel kalemlerdeki artış beklentisinin yüzde 30 civarında olduğunu, 2025’te düşmesi beklenen faizlerin vade uyumsuzluğu çerçevesinde bölümün net faiz marjına olumlu katkı yapacağını, net faiz gelirinin artacağını, fiyat komite gelirlerinin karlılığı desteklemeye devam edeceğini söyledi.

“Sektörde yeşil finansmana ayrılan kredi oranının artırılması gerektiği açıktır”

Bankacılık dalının net sıfır emisyon gayesi doğrultusunda yeşil dönüşüm planlarını devreye almasının sürdürülebilir bir iktisat inşa etme gayretlerinde kıymetli bir adım olduğuna dikkati çeken Çakar, “Sektörde yeşil finansmana ayrılan kredi oranının artırılması gerektiği açıktır.” dedi.

Alpaslan Çakar, yeşil dönüşümün teşvik edilmesi için “yeşil varlık oranı” hesaplanması uygulamasının, bu dönüşümü hızlandıracak tesirli bir araç olabileceğini belirterek, kelam konusu uygulamanın sırf bankacılık kesiminde değil, tıpkı vakitte yeşil yatırımları artırmaya yönelik siyasetlerin etkinliğinde de değerli bir rol oynayacağını söz etti.

2025’te dijitalleşmenin bölüm stratejilerinin merkezinde yer almaya devam edeceğini vurgulayan Çakar, dijital bankacılık eserleri, yapay zeka dayanaklı tahliller ve blok zincir tabanlı yenilikçi finansman araçlarıyla müşteri tecrübesinin daha da ileri taşınacağını belirtti.

Çakar, bireye özel eser ve hizmet arzı ile ödeme sistemlerinde yapısal değişimin devam edeceğini belirterek, şu bilgileri paylaştı:

“Taşınabilir ferdî aygıtlar ve biyometrik teyitler kullanılarak yapılan süreçler daha da artacak. İnsan faktörünün verimliliğini artıracak biçimde, yapay zeka ve yeni eserler finans alanında daha fazla kullanılacak. Bankalar ile yeni hizmet sağlayıcı şirketler ortasında hem rekabet hem iş birliği daha güçlü hale gelecek. Açık bankacılık süreçleri genişleyecek. Ülkemizin önündeki fırsatların farkındayız. Ekonomimiz büyüdükçe ve geliştikçe bankalarımız ve finansal kesimimiz büyümeye ve güçlenmeye devam edecek. Öngörülerimizdeki düzgünleşme geleceğe daha ümitli bakmamızı sağlıyor. Her vakit olduğu üzere ülkemize, en güzel formda hizmet etmenin uğraşı içinde olacağız.”